…
|
 ԾՈՎԻՆԱՐ ՂԱԶԱՐԵԱՆ – ՄԵԼՔՈՆԵԱՆ
Սփիւռքը կ՛արժեւորուի, իր ծնունդ տուած տաղանդներով, իր նուիրեալ զաւակներուն նկատմամբ տածած յարգանքով ու մեծարանքով:
Համազգայինի Արեւմտեան Ամերիկայի Շրջանային վարչութեան նախաձեռնութեամբ եւ համագործակցութեամբ՝ «Ասպարէզ»ի խմբագրութեան, «Թէքէեան» եւ «Նոր Սերունդ» մշակութային միութիւններուն, ինչպէս նաեւ Պոլսահայ միութեան, յոբելենական հանդիսութիւն մը կազմակերպուեցաւ սփիւռքահայ գրականութեան փայլուն ներկայացուցիչներէն Վեհանոյշ Թեքեանի ծննդեան 70ամեակին եւ գրական կեանքի 55ամեակին առթիւ:
Այս առթիւ, կազմակերպիչները դիմեցին իր գրչակիցներուն, խնդրելով իւրաքանչիւրէն ողջոյնի եւ շնորհաւորանքի խօսքը՝ զետեղուելու համար յոբելեարին յանձնուելիք յուշամատեանի էջերուն վրայ: Մեծ թիւով գրողներ, բանաստեղծներ, խմբագիրներ, մտաւորականներ թէ նախարարներ սիրով ընդառաջեցին իրենց շնորհաւորագիրներով եւ գնահատագիրներով, իսկ հայ բանաստեղծութեան նահապետին՝ Ժագ Ս.Յակոբեանին կողմէ հռչակուելով հայ գրականութեան «Տիկնանց Տիկին»ը:
Այդ Ալպոմը յանձնուեցաւ յոբելեարին՝ իբրեւ յուշ, որմէ կը մէջբերենք Համազգայինի Շրջանային վարչութեան կողմէ իրեն ձօնուած խօսքը.
«Ահաւասիկ կը նուիրենք խաչբուռ մը, որ խնդակցութեան եւ շնորհաւորանքի մաղթանք է գրչակիցներուդ: Իւրայատուկ ալպոմ, որ կը ներփակէ հայրենիքի եւ Սփիւռքի մտաւորականներուն ցնծութեան խօսքերը, ուղղուած գրագիտուհիի մը, որ տակաւին պարմանուհի՝ մուտք գործեց հայ գրականութեան մէջ ու ապրեցաւ անկէ անանջատ, իր էութեամբ եւ նեարդներով միահիւսուելով անոր հետ:
 Այդ գրութիւններուն մէջ նկատելի են կուրծք ուռեցնող գնահատականներ, զեղումներ, վերլուծումներ, բարեմաղթութիւններով առլցուն: Այդ բոլորը կը պարուրեն էակ մը, որ իր յախուռն գրիչով սպասարկուն դարձաւ հայ արդի գրականութեան, Սփիւռքի ծոցին մէջ հասակ առած ու Սփիւռքի հետ շաղախուած գրչուհին, որ ձայնը յանդգնօրէն լսելի դարձուց ու համամարդկային եւ ազգային ապրումներով, մնայուն ներկայութիւն դարձաւ ժամանակակից հայ մամուլին եւ գրականութեան մէջ:
Ձեր հոգեմտաւոր երկունքէն ծնունդ առած 13 հատորները, լաւագոյնս կը ներկայացնեն ձեր աշխարհայեացքն ու լեզուամտածողութիւնը, որ Սփիւռքը դարձուցած էր իր տարերքն ու ներշնչման աղբիւրը:
Շնորհաւորանքի, գնահատանքի ու պատիւի արժանի ձեր վաստակը՝ ժառանգութիւնը պիտի դառնայ հայ ազգին եւ գրականութեան: Վաստակ մը, որ «Կապոյտ Ապրիլ»ով բեղմնաւորուեցաւ, հաստատելով յարգանքի արժանի ներկայութիւն մը, որ հասաւ մինչեւ «Սփիւռքապատում»ն ու «Սփիւռքագիր»ը:
Վստահ ենք, որ շնորհիւ ձեր Աստուածատուր տաղանդին, ժամանակակից գրականութիւնը պիտի ուռճանայ նոր գլուխ գործոցներով եւ 21րդ դարու նանիր գրական աշխարհը, պիտի սաւառնի վերասլաց, դէպի բարութեան եւ հաւատքի ճառագայթումներով ջրդեղուած տիեզերքի անհունները:
Գրիչդ անսպա՛ռ, աննահանջ ե՛րթ դէպի նորանոր բարձունքներ:»
9 Նոյեմբեր, 2018ին, Կլենտէյլի կեդրոնական գրադարանի սրահը կը ժամանէին գրասէրներ, որոնց մօտ նկատելի էր գրագիտուհիին հանդիպելու փափաքը: Մտաւորական խաւ մը՝ որ յաղթահարելով Ուրբաթ օրուան երթեւեկային դժուարութիւնները, եկած էր յարգանքի տուրք մատուցելու հայ գրագիտուհիին, որ ծանօթ էր իբրեւ բանաստեղծուհի, արձակագիր, հրապարակախօս, մայր, կիներու մարդկային իրաւունքներու պաշտպան, մանկավարժ, համալսարանի գրադարանավար կամ դասախօս:
Ակնարկ մը նետողը կը տեսնէր, թէ ներկաներէն շատեր մտաւորականներ էին: Ատիկա ցուցանիշ էր, թէ ի՛նչ հոգեմտաւոր ոյժ կը ներկայացնէր Սփիւռքը:
Բեմ բարձրացաւ օրուան հանդիսավար՝ Շրջանային վարչութեան անդամ Քնար Գորթոշեան, որ շատ գեղեցիկ խօսքերով կատարեց երեկոյին բացումը եւ արտասանեց Համազգայինի խօսքը: Իր խօսքի աւարտին Գորթոշեան բեմ հրաւիրեց շրջանային վարչութեան անդամ Վանիա Պապիկեանը, որ ներկայացնէ յոբելեարին կենսագրական գիծերը: Իր ընթերցումը կ՛ընթանար սահիկներու ցուցադրութեամբ՝ պատկերներ, որոնք կը պատմէին յոբելեարի կեանքի ուղին եւ գլխաւոր իրադարձութիւնները:
Թեքեան մանկապարտէզէն մինչեւ աւարտական դասարան (1966) յաճախած է Հայ Աւետարանական քոլեճը. երկու տարի Հայկազեան համալսարան, ապա՝ Պէյրութի Ամերիկեան համալսարան, ուր մասնագիտացած է փիլիսոփայութեան եւ անգլերէն գրականութեան մէջ:
Առաջին գրութիւնը լոյս տեսած է «Պատանեկան Արձագանգ»ի մէջ՝ Ժանէթ Քասունիի քաջալերանքով, երբ դեռ տասնհինգ տարեկան էր:
 Երկրորդականէն հազիւ շրջանաւարտ՝ կ՛աշխատակցի Սիրան Սեզայի «Երիտասարդ Հայուհի» հանդէսին, ապա Սիմոն Սիմոնեանի «Սփիւռք»ին 1967-1978, ուր կը վայելէ գրող եւ խմբագիր Սիմոնեանի անվերապահ գնահատանքը:
1969ին, Սիմոնեանի քաջալերանքով եւ Գուրգէն Մահարիի յառաջաբանով կը հրատարակուի իր առաջին գիրքը՝ «Կապոյտ Ապրիլ», որ լայն արձագանգ կը գտնէ Սփիւռքի եւ Հայաստանի մէջ:
Թեքեանի գրութիւններն ու բանաստեղծութիւնները յաճախ լոյս կը տեսնեն «Բագին» գրական հանդէսին մէջ, ինչպէս նաեւ «Ազդակ» օրաթերթին մէջ, շնորհիւ գրականագէտ-գրաքննադատ Պօղոս Սնապեանի անվերապահ նեցուկին եւ խմբագրութեան:
Կենսագրութիւնը նաեւ կը պատմէր Թեքեանի դէպի Հայաստան կատարած առաջին ուղեւորութեան մասին, 1975ին, որուն ճամբուն վրայ կ՛այցելէ արեւմտահայաստանի զանազան պատմական քաղաքները: Կարսը հոգեցունց ներգործութիւն կը կատարէ իր վրայ, որ մինչեւ հիմա գաղտուկ կ՛արձագանգէ իր բանաստեղծութիւններուն մէջ.
«Այստեղ ծննդավայր է: Այստեղ բերդ կայ թաղուած,
Այստեղ արեւը ճզմուած է:
Հարթողը գերաններ չէ բարձրացուցած:
Այստեղ վեց տասնամեակ է՝ որմնադիրներ չկան:
Սեւաթափ, լքուած քարերը յանկարծ քեզ կը ճանչնան»։
1976ին կատարած երկրորդ այցելութեան առթիւ Վահագն Դաւթեան կը ստանձնէ իր բանաստեղծութիւններէն փունջ մը խմբագրելու եւ լոյս ընծայելու յանձնառութիւնը:
Պէյրութ վերադարձին, Սովետական դեսպանատունէն իր հետ կապ կը պահէ Սփիւռքի հետ մշակութային կապի կոմիտէի ներկայացուցիչ Վարդգէս Համազասպեան եւ թելադրանքի նման խորհուրդ կու տայ, որ Վեհանոյշ դադրեցնէ գրութիւններ տալ դաշնակցական մամուլին: Հակառակ իր անկուսակցական ըլլալուն, Վեհանոյշը խստիւ կը մերժէ Համազասպեանի թելադրանքները եւ կը պնդէ, որ ոչ ոք իրաւունք ունի մտաւորականին ազատութիւնը կաշկանդելու: Վեհանոյշը շուտով կ՛իմանայ, թէ Երեւանի մէջ արդէն տպուած հատորը կ՛արգիլուի լոյս տեսնելէ, այնտեղ նկատուած անկախ Հայաստանի եւ հայութեան ազատութեան տեսլականին պատճառով, ինչպէս նաեւ դաշնակցական մամուլին աշխատակցելու «յանցանքով»: Միաժամանակ, բանաստեղծուհիին անունը կը զետեղուի օրուան գաղտնի սպասարկութեան «Սեւ Ցուցակ»ին վրայ: Իրողութիւնն այն էր, որ իր արգելափակուած բանաստեղծութիւններու ժողովածուն կողմնակի միջոցներով մեծ թիւով մտաւորականներուն ձեռքը հասած էր:
Վեհանոյշը, բազմաթիւ մտաւորականներու նման, սովետական իշխանութեան երկաթէ վարագոյրէն դուրս կը մնայ, մինչեւ Հայաստանի վերանկախացումը: 2012ին, հայրենիք այցելութեան առթիւ, ան կ՛արժանանայ պատշաճ մեծարանքի Հայաստանի Գրողներու միութեան կողմէ՝ արժանանալով «Մովսէս Խորենացի» շքանշանին:
Ձեռնարկի ընթացքին սահիկներու (Power Point-ի) օժանդակութեամբ ներկայացուած եւ լուսանկարներով միահիւսուած կենսագրութիւնը իսկական յիշատակարան մըն էր, որ յուզմունքի եւ ուրախութեան պահեր շնորհեց մեծարեալին:
Ապա բեմ բարձրացան Ռոզ եւ Ալէք Փիլիպոս Ազգային վարժարանի 9րդ եւ 11րդ կարգէն խումբ մը աշակերտներ, որոնք սահուն հայերէնով եւ առոգանութեամբ հատուածներ ընթերցեցին գրողին գործերէն, ապա փակումը կատարեցին «Կիլիկիա» երգով, ղեկավարութեամբ իրենց հայոց լեզուի դասատու Թամար Թիւֆէնկեանի: Ներկաներէն շատեր մեծ գոհունակութիւն եւ վայելք ապրեցան, տեսնելով նորահաս սերունդին մեծաթիւ մասնակցութիւնը նման գրական երեկոյին՝ ի պատիւ յոբելեարին:
Գեղարուեստական բաժինը իր լրումին հասաւ, երբ Թիւֆէնկեան իր հմայիչ ձայնով առինքնեց ներկաները, ելոյթ ունենալով երկու մեներգներով, «Հայոց Տառեր»ը՝ ձօնելով Թեքեանին եւ մեկնաբանելով Կոմիտասի «Երկինքն ամպել է» երգը արժանանալով ներկաներուն ջերմ ծափողջոյններուն:
Օրուան գլխաւոր բանախօսը՝ դոկտ. Յակոբ Կիւլիւճեան ելոյթ ունեցաւ համապարփակ կերպով անդրադառնալով գրագիտուհիին հարուստ գրական վաստակին, գիրք առ գիրք ներկայացնելով անոր հարուստ ներաշխարհը՝ ըսելով. «Վեհանոյշ Թեքեանի ամենաբնորոշ յատկանիշներն են՝ անարատ կշռոյթը, անձանձրոյթ ընթեռնլիութիւնը, անզիջող ցասումը, պատկերներու, ձայնի եւ գաղափարներու բացառիկ ինքնատիպութիւնը, որուն մասին կարելի է կարծիք կազմել քերթուածներուն միայն վերնագիրները կարդալով: Արեւմտահայերէնով շղթայազերծուած ստեղծագործական թափը այդ լեզուի գեղեցկութեան բարձրագոյն կատարներէն կը քալէ, զայն հարստացնելով, արտայայտչականութեան կատարելութիւնը ապացուցելով, պնդելով սակայն՝ «հաւատա բառերու՝ եթէ լուսեղ հոգի ունին / մի հմայուիր անոնց շքեղ հանդերձանքէն»:
Ապա շարունակելով զուգահեռ մը կ՛ըստեղծէ, Սրբուհի Թերեզայի եւ Վեհանոյշին մասին, որ քննադատելէ ետք թանգարանի պատկերով տրուող լեզուն, ուր «մահուան տեսիլք եւ կեանքի ցնորք» կայ, Վեհանոյշը վեհագոյն միսթիք Սրբուհի Թերեզայի գրեթէ նոյն բառերով կը հարցնէ լոյսին՝ «Ի՞նչ կ՛ուզես ինձմէ», «ինձմէ ի՞նչ կ՛ուզես», եւ կը շարունակէ.
«Փակեր եմ դուռը
այս թանգարանի մշտնջենական բնակիչն եմ ես
թանգարանիս մէջ միմիայն դուն կաս որովհետեւ
դուն ոչ անցեալ ես
ոչ ներկայ եւ ոչ
ապառնի ունիս
դուն այն լոյսն ես որ ստեղծուեցաւ Ըլլալ բային հետ»։
Դոկտ. Կիւլիւճեանի ներկայացումը յաւելեալ կշռոյթով ու մակարդակով արժեւորեց Թեքեանի նուիրուած հանդիսութիւնը:
Արդարեւ, Թեքեան նոր շունչ բերած էր ո՛չ միայն արեւմտահայ բանաստեղծութեան, այլ համայն հայկական չափածոյ արուեստին: Անոր համար ալ իր գրութիւնները փնտռուած եւ բարձր գնահատուած են Սփիւռքի թէ Հայաստանի մէջ:
Հայրենասիրութիւնն ու Ցեղասպանութիւնը միշտ առկայ եղած են հեղինակի գրականութեան մէջ, սակայն առանց ողբի՝ այլ պահանջատէրի խրոխտութեամբ:
«Կրինուուտի Ամերիկեան Բազմազգ Գրականութեան Հանրագիտարան»ին (The Greenwood Encyclopedia of Multiethnic American Literature) մէջ զետեղուած է Վեհանոյշ Թեքեանի հակիրճ կենսագրութիւնը, ուր կ՛ըսուի. «Վեհանոյշը կը պայքարի յաղթահարել ցեղասպանուած ժողովուրդի հոգեբանութիւնը եւ կաղնիաբար խրոխտ հասակով ոտքի կը կանգնի՝ ունկնդրելով հանդերձ հայկական անցեալին առընչուող իր մեծ հօր տխուր պատմութիւնները: Իր պարագային, հայ ժողովուրդի անցեալին հետ կապուած գիտակցութիւնը վերափոխուած է ու դարձած աննկուն կամք՝ պայքարելու ազգային նպատակներ նուաճելու համար»:
Շրջանային վարչութեան ատենապետուհի Սեդա Սիմոնեան, խօսք առնելով՝ բարձր գնահատեց Թեքեանի աւելի քան կէս դարեայ գրական բեղուն ուղին, որուն առջեւ կարելի էր միայն գլուխ խոնարհել: Ան յայտարարեց այն բերկրալի լուրը՝ ըստ որուն Արամ Ա. վեհափառի տնօրինութեամբ, գրագիտուհին արժանացած էր Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Ս. Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանին, համապատասխան կոնդակը յղելով Մուշեղ արք. Մարտիրոսեանին: Այս առթիւ, հանդիսութեան նախօրեակին, Մուղեղ սրբազանը առաջնորդարանի դահլիճին մէջ կազմակերպած էր ընդունելութիւն մը, որուն ընթացքին հեղինակին յանձնած էր պատուոյ գիրն ու շքանշանը:
Իր խօսքի աւարտին, տիկին Սիմոնեան բեմ հրաւիրեց յոբելեարը, որ շատ հաղորդական ոճով արտայայտեց իր ներքին յուզումն ու երախտագիտութիւնը, ձեռնարկի բոլոր հովանաւորներուն եւ ներկաներուն, իր հին ու նոր ծանօթներուն, որոնք իրենց ներկայութեամբ մասնակցած էին յոբելենական հանդիսութեան, ինչպէս նաեւ կազմակերպիչ յանձնախումբին եւ գործակցող միութիւններուն:
Ատենապետուհին նաեւ բեմ հրաւիրեց կազմակերպիչ յանձնախումբի միութեանց ներկայացուցիչները յուշամատեանի տուչութեան արարողութիւնը կատարելու համար:
Ձեռնարկին աւարտին, հեղինակը մակագրեց իր գիրքերը, որոնցմէ երկուքը գրեթէ սպառած էին, ինչպէս՝ «Աղօթք Ուռկաններուն Մէջ» կամ «Ճեղքուած Մանրանկար»ը, որ գլխաւորաբար գրուած էր Լիբանանի պատերազմին մասին:
Վեհանոյշ Թեքեան Մարտ ամսուն վերստին պիտի այցելէ Քալիֆորնիոյ Սան Ֆրանսիսքօ քաղաքը, Հայմազգայինի «Աղբալեան» մասնաճիւղին հրաւէրով:
Հրաւէրը ուղղուած է բոլորին: |
|
Western Prelate Archbishop Moushegh Mardirossian welcomed the visit of poet, essayist, and short story writer, Vehanoush Tekian on November 8, and on behalf of His Holiness Aram I, Catholicos of the Great House of Cilicia, presented to her the “St. Mesrob Mashdots” medal for her contributions to our literary heritage.
Tekian was in Los Angeles for an event honoring her 50 years of literary works which was held on Friday, November 9 at Glendale Library, organized by Hamazkayin Western Region, Tekeyan Cultural Association, Organization of Istanbul Armenians, Nor Serount Cultural Association, and Asbarez newspaper, and featuring keynote speaker Dr. Hagop Gulludjian.
Tekian was accompanied by Apo Boghigian from Asbarez newspaper, Hamazkayin Western Region Chair Seta Simonian and members, Tekeyan Cultural Association representative Mr. Parsegh Kartalian, Dr. Hagop Gulludjian, and family members. The Prelate was joined by Archpriest Fr. Nareg Pehlivanian, Rev. Fr. Ghevont Kirazian, Executive Council Secretary Elo Boyajian, Ladies Auxiliary members, and Prelacy staff.
The Prelate greeted Tekian and guests, and announced that he was privileged to honor the esteemed writer on behalf of His Holiness. During his latest trip to Lebanon, His Eminence had conveyed the request of Hamazkayin to honor Tekian with a Pontifical letter of blessing; however His Holiness saw it fitting to award the “St. Mesrob Mashdots” medal. Thus, he invited the guests to stand for the reading of the Pontifical encyclical by Fr. Ghevont, after which he awarded the medal, congratulated Tekian on the well-deserved honor, and presented a memento on behalf of the Prelacy.
The Prelate had honored Tekian with a letter of commendation for Friday’s event, which was published in the commemorative booklet, and in which His Eminence lauded her writing encompassing the life of the Armenian nation following the Genocide and everyday issues and challenges of the Armenian community of Lebanon and Diaspora including the decline of Armenian usage, preservation of our heritage, and the effect of external influences.
Deeply moved by the honor, Tekian expressed gratitude to His Holiness and thanked the Prelate, Hamazkayin, and all who deemed her worthy of this recognition. She fondly recalled her peers who are no longer with us, and then acknowledged the role of the Church and Prelacies in the preservation of our cultural treasures. She reminded that when St. Mesrob Mashdots returned to Armenia with our own alphabet, he was greeted with elation by heads of church and state for all recognized that our identity would thereafter be forever preserved. She stated that she regards Armenian as the most beautiful language, adding that had she not been Armenian she would have certainly studied it and written in Armenian. She concluded by affirming her belief that she has triumphed in the war waged with her pen, and wished for similar initiatives to continue and expand.
Given that the timing of her visit coincided with her birthday, the occasion was celebrated with a cake.
Congratulatory remarks and well wishes were conveyed by Apo Boghigian, Seta Simonian, Parsegh Kartalian, and Dr. Hagop Gulludjian. Tekian also had the opportunity to visit the “St. Dertad and St. Ashkhen” Chapel, the Prelacy bookstore, and Genocide centennial monument.
|
Արամ Ա. Կաթողիկոսի Շնորհաբաշխումով՝ Գրագէտ Վեհանուշ Թեքեան Կը Պարգեւատրուի «Ս. Մեսրոպ Մաշտոց» Շքանշանով Թեմիս առաջնորդ Մուշեղ արք. Մարտիրոսեան Հինգշաբթի, 8 Նոյեմբեր 2018ի յետմիջօրէին, Ազգային առաջնորդարանի «Սիւլահեան» դահլիճին մէջ ընդունեց այցելութիւնը վաստակաշատ գրող եւ մտաւորական Վեհանուշ Թեքեանի, եւ յանուն Ս. Աթոռոյս գահակալ Արամ Ա. կաթողիկոսին՝ զայն պատուեց «Ս. Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշանով, իբրեւ գնահատանք եւ վարձատրութիւն՝ մեր գրաւոր մշակոյթի անդաստաններուն հարստացման անոր մասնակցութեան։
Յարգելի հիւրը Ազգային առաջնորդարան ժամանեց ընկերակցութեամբ «Ասպարէզ» օրաթերթի ներկայացուցիչ Աբօ Պօղիկեանի, Համազգայինի Արեւմտեան Միացեալ Նահանգներու Շրջանային վարչութեան ատենապետ Սեդա Սիմոնեանի ու անդամներու, Թեքէեան Մշակութային Միութեան ներկայացուցիչ Բարսեղ Գարթալեանի եւ ընտանեկան հարազատներու։
Նշենք, որ Վ. Թեքեան Լոս Անճելըս ժամանած է Համազգայինի Շրջանային վարչութեան հրաւէրով, իր գրական գործունէութեան 50ամեակի յոբելենական հանդիսութեան համար, որ կազմակերպուած էր Համազգայինի, Թէքէեան Մշակութային Միութեան, Պոլսահայ միութեան, Նոր Սերունդ Մշակութային Միութեան եւ «Ասպարէզ»ի կողմէ, Ուրբաթ, 9 Նոյեմբերի երեկոյեան, Կլենտէյլի Հանրային գրադարանին մէջ։ Հանդիպումին ներկայ եղան Նարեկ Ա. քհնյ. Փեհլիվանեան, Ղեւոնդ քհնյ. Քիրազեան, Ազգային վարչութեան ատենադպիր Էլօ Պոյաճեան եւ Ազգային առաջնորդարանի Տիկնանց օ-ժանդակ մարմինի ու անձնակազմի անդամներ, ինչպէս նաեւ յոբելեարի հարազատներէն դոկտ. Յակոբ Կիւլլիւճեան, որ գլխաւոր բանախօսն էր յիշեալ յոբելենական ձեռնարկին։
 Առաջնորդ սրբազանը ողջունեց Վեհանուշ Թեքեանի ու ընկերակիցներուն ներկայութիւնը եւ յայտնեց, որ առանձնաշնորհումը ունի յանուն վեհափառ հայրապետին պատուելու վաստակաւոր գրողն ու մտաւորականը։ Համազգայինի Շրջանային վարչութիւնը, յոբելենական հանդիսութեան կազմակերպման օրերուն, փափաք յայտնած էր, որ առաջնորդ սրբազանը խնդրամատոյց ըլլայ վեհափառ հայրապետին, որպէսզի օրհնութեան գիր մը շնորհէ մշակոյթի գործիչին։ Առաջնորդ սրբազանը Անթիլիաս իր վերջին այցելութեան առիթով՝ փափաքը հաղորդած է կաթողիկոսին, որ որոշած է յոբելեարը պատուել «Ս. Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշանով։ Ան ներկաները հրաւիրեց յոտնկայս ունկնդրելու վեհափառ հայրապետին կոնդակը, զոր ընթերցեց Ղեւոնդ քհնյ. Քիրազեան։
Աւարտին, առաջնորդ սրբազանը հայ գիրի դրօշակիրին կուրծքը զարդարեց շքանշանով, շնորհաւորեց զայն այս պատիւին արժանանալուն առիթով, ինչպէս նաեւ Ազգային առաջնորդարանին կողմէ անոր յանձնեց յուշանուէր մը։ Յայտնենք, որ Ուրբաթ օրուան յոբելենական հանդիսութեան առիթով, առաջնորդ սրբազանը Վեհանուշ Թեքեանին ձօնած է գնահատագիր մը, որ լոյս տեսաւ հանդիսութեան յուշամատեանին մէջ։ Իր գնահատագիրին մէջ, առաջնորդ սրբազանը կը նշէ. «Իր ծննդավայր Պէյրութէն մինչեւ ամերիկեան ափեր՝ Վ. Թեքեան եղաւ ու կը մնայ իր սերունդին ամէնէն փայլուն մէկ ներկայացուցիչը։ Պատանութեան տարիներէն մինչեւ հասունացման այժմու փուլը, անոր ներաշխարհը արտացոլացած է արձակ ու բանաստեղծական էջերով, գեղարուեստական հրապարակագրութեամբ, միաժամանակ արձագանգ ըլլալով հայութեան ու մարդկութեան սրտի բաբախումներուն, Լիբանանն ու սփիւռքահայը յուզող տագնապներու. անոր գրաւոր վաստակին մէջ լայն տեղ կը գրաւեն յետ-Ցեղասպանութեան պայմաններուն դէմ հայուն մաքառումը, վերընձիւղումը, պարտադիր սփիւռքացումէ բխող տագնապները՝ լեզուի նահանջն ու անոր պահպանումին տենդը, օտար միջավայրերու այլազան ներգործութիւնները»։ Ան կ՛օրհնէ անոր վաստակը եւ կր գնահատէ արժանաւորը պատուելու Համազգայինի նախաձեռնութիւնները։
Շքանշանը ստանալէ ետք, խորապէս ազդուած՝ յարգելի գրողը շնորհակալութեան ու երախտագիտութեան խօսք ուղղեց վեհափառ հայրապետին, առաջնորդ սրբազանին եւ Համազգայինին, որոնք զինք արժանի նկատած են այս պատիւին։ Ան յուզումով յիշեց իր գրիչի ընկերները, որոնցմէ ոմանք արդէն մեզի հետ չեն ու կանուխէն մեկնած են այս աշխարհէն, ապա վեր առաւ մեր եկեղեցւոյ ու առաջնորդարաններուն դերը՝ մեր մշակոյթին ու անոր գանձերուն պահպանման մէջ եւ այս շքանշանը նկատեց այդ գանձարանէն իրեն հասնող մասնիկ մը։ Ան յիշեց, որ երբ Ս. Մեսրոպ Մաշտոց մեր Այբուբենով վերադարձաւ Հայաստան, դիմաւորուեցաւ մեր եկեղեցւոյ ու պետութեան աւագանիին կողմէ. Հայաստանի մէջ ցնծութեան մթնոլորտ կը տիրէր, որովհետեւ բոլորն ալ գիտէին, որ ապահովուած է հայութեան յաւերժութիւնը։ «Այնպէս կը զգամ, որ ես ալ այդ պահուն հոն էի եւ անտեսանելիօրէն ստացայ այս շքանշանը», նկատել տուաւ ան եւ աւելցուց, որ հայերէնը կը նկատէ աշխարհի ամէնէն գեղեցիկ լեզուն, ու եթէ մինչեւ իսկ հայ ծնած չըլլար ու ծանօթանար հայոց լեզուին՝ անպայման պիտի սորվէր զայն ու պիտի գրէր հայերէն։ Ան եզրափակեց այն համոզումով, որ ինք իր գրիչով բարի պատերազմը մղած է ու յաղթանակած, կը մաղթէ, որ նման նախաձեռնութիւններ շարունակուին ու տարածուին։
Նկատի ունենալով, որ նոյն օրերուն կը տօնուի նաեւ մեծարեալին ծննդեան տարեդարձը, պատրաստուած էր կարկանդակ մը, զոր ան հատեց շրջապատուած ներկաներով։
 Շնորհաւորանքի խօսքեր արտասանեցին եւ գրողին վաստակին ու արժանիքներուն մասին խօսեցան Աբօ Պօղիկեան, Սեդա Սիմոնեան, Էլօ Պօյաճեան, Բարսեղ Գարթալեան եւ դոկտ. Յակոբ Կիւլլիւճեան, միաժամանակ մաղթելով, որ անոր գրիչը նոր ծաղկում ապրի ի սպաս մեր գրաւոր մշակոյթին։ Հանդիպումը շարունակուեցաւ մտերմիկ զրոյցով ու ներկաներուն կողմէ շնորհաւորանքի ու բարեմաղթութեանց արտայայտութիւններով։ Մեկնելէ առաջ, յարգելի հիւրը ծանօթացաւ Ազգային առաջնորդարանի կարգ մը բաժանմունքներուն՝ «Ս. Տրդատ եւ Ս. Աշխէն» մատրան, գրատան եւ Ցեղասպանութեան 100ամեակին առիթով կանգնած յուշակոթողին։
|
…