Պատրիարքական Աթոռը ցաւով կը գուժէ մահը Տոց. Տքթ. Վարդ Շիկահերի։
Իր մահուամբ առյաւէտ կը բաժնուի մեր համայնքի մտաւորական ու հանրային երախտաշատ ծառայութեամբ ծանօթ դէմք մը, որ բժշկագիտական գործունէութեան առընթեր ծառայած էր Հայ գիրին ու գրականութեան, ստորագրելով բանաստեղծութիւններ, առաջնորդող ու ուսուցանող յօդուածներ։
Բժշկական ասպարէզի կիրարկման մէջ տիրացած էր ակադեմական տիտղոսներու, դառնալով հանրածանօթ դէմք մը, համալսարանական դասախօսական շրջանակներու մէջ։
Ոչ միայն ծառայած էր Մեսրոպեան տառին, այլ նաեւ տիրաբար դասաւանդած էր Հայ լեզուի ու գրականութեան դասեր, Մխիթարեան, Էսաեան ու Ֆէրիգիւղի վարժարաններուն մէջ։
Իր վարչական կարողութիւնը ի սպաս դրած էր գործելով որպէս Հիմնադրի ներկայացուցիչ Էսաեան Վարժարանի։
Բազմակողմանի գրչի մշակ մըն էր, իր հեղինակած «Կիսադարեան Պատմութիւն Թրքահայ Բժշկութեան 1923-1975», «Լուսայգ», «Մխիթարեանի Պարտէզէն», «Չորս Տող Միայն», «Նոյն Արեւուն Տակ», «Բարի Աստղի Տակ», «Հերկ ու Բերք», «Sadece Dört Dize», «Իմացումներ եւ Ապրումներ», «Երեք Ահաւոր Փորձանք», «Թառէ Թառ», «Սպիտակ Ամպեր», «Գարեգին Պատրիարք Խաչատուրեան -Գ. Շնորհալի», «Պարտիզակ» հատորներով։
Աշխարհաբարի վերածած էր Պատարագամատոյցը, «Պատարագամատոյց կամ Օրէնք Եկեղեցւոյ Սպասարկութեան» խորագրով։
Պարգեւատրուած էր շքանշաններով. Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ շքանշան՝ Վազգէն Ա. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսէն, Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռի Պատուոյ Ա. Կարգի շքանշան, Հայաստանի Հանրապետութեան Մշակոյթի Նախարարութեան շքանշան, Հայաստանի Հանրապետութեան «Մովսէս Խորենացի» շքանշանով։
Այս կորուստին առթիւ Ն.Ա.Տ.Սահակ Բ. Պատրիարք Սրբազան Հայրը, Պատկ. Կրօնական Ժողովի անդամները, Հոգեւորականաց Դասը, համայնքային ու թաղային մարմինները իրենց վշտակցութիւնները կը յայտնեն հանգուցեալի ընտանեկան հարազատներուն ու մերձաւորներուն, ինչպէս նաեւ համայնքիս Հայ գիրի սպասաւորներուն։
Ողբացեալին համար Ազգային Յուղարկաւորութիւն պիտի կատարուի 18 Յուլիս 2020, Շաբաթ, ժամը՝ 15.00-ին Ֆէրիգիւղի Ս. Վարդանանց Եկեղեցւոյ մէջ։
ԴԻՒԱՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔԱՐԱՆԻ
ՏՈՑ. ՏՔԹ. ՎԱՐԴ ՇԻԿԱՀԵՐ (Կենսագրութիւն)
Որդի Տ. Թովմա Ա. Քահանայի, ծնած է 26 Դեկտեմբեր 1926ին, Պէշիկթաշ։ Մինչեւ նախակրթութեան երրորդ կարգը կþուսանի Մաքրուհեան եւ Էսաեան վարժարաններուն մէջ։ Երրորդ կարգէն սկսեալ կþաշակերտի Բանկալթըի Վիեննական Մխիթարեան հայրերու Վարժարանը, որուն լիսէի բաժնէն կը վկայուի 1944ին։ Բարձրագոյն ուսման կը հետեւի Ստանպուլի Համալսարանի Բժշկական Ֆաքիւլթէի մէջ, ուրկէ բժիշկ կը վկայուի 1951ին։ Մասնագիտական ուսման հետեւելով 1957ին «Լեարդի ինքնածին չարորակ նորգոյացութիւնները եւ երկարօրեայ լեարդատապերը -սիրօզ- իրենց համատեղ ծագումներով, ընթացակից զարգացումներով եւ իրենց սկզբնապատճառներու աղերսներով» աւարտաճառով կþըլլայ սրտի եւ ներքին հիւանդութեանց մասնագէտ, իսկ՝ 1968ին՝ «Շաքարախտաւորներու մօտ, շնչերակներու ներքնակողերուն վրայ լիբիտներու կուտակումը եւ այդ կուտակման աղերսը՝ արեան լիբիտներու քանակին եւ ենթաբաժանումներուն հետ, իբրեւ գործօն՝ երակակարծրութեան պատճառագիտութեան մէջ» խորագրեալ գիտաշխատութեամբ նոյն ճիւղերուն մէջ կը ստանայ «տոցենդ»ի պատուաբեր տիտղոսին։
Բժշկական գործունէութեան առընթեր 1944-1945 տարեշրջանէն սկսեալ մինչեւ 1981, Մխիթարեան եւ Էսաեան լիսէներու, Ֆէրիգիւղի միջնակարգ վարժարանի մէջ կþուսուցչագործէ, աւանդելով Հայ լեզուի եւ գրականութեան դասեր։ 1966-1981 տարիներու միջեւ կը ստանձնէ Էսաեան Վարժարանի հիմնադրի ներկայացուցիչի պաշտօնը։
Ծանօթ դէմք մըն է նաեւ որպէս գրչի մշակ։ Մխիթարեանի ուսանողութեան տարիներէն սկսեալ կþաշխատակցի Թրքահայ ընթացիկ եւ պարբերական մամուլին եւ տարեգիրքերուն։ Երկար ժամանակ կþաշխատակցի Մարմարա Օրաթերթի գրական էջերուն եւ կը ստորագրէ քրոնիկներ՝ «Դէտ» ծածկանունով։ Հեղինակած է բանաստեղծութիւններ, պատմուածքներ, նորավէպեր, մենագրական եւ վերլուծական գրութիւններ, քրոնիկներ եւ բժշկագիտական յօդուածներ, հայերէն եւ թրքերէնով։ Լոյս կþընծայէ առանձին հատորներ. Մեր կենսաբանական ցաւերն ու Աննա Ասլանի նիւթ Հ-3ը (1964). Կիսադարեան Պատմութիւն Թրքահայ Բժշկութեան 1923-1975 (1975), Լուսայգ (1989), Մխիթարեանի Պարտէզէն (1992), Չորս Տող Միայն (1993), Նոյն Արեւուն Տակ (1996), Բարի Աստղի Տակ (1999), Հերկ ու Բերք (2001), Sadece DՓrt Dize (2004), Իմացումներ եւ Ապրումներ (2006), Երեք Ահաւոր Փորձանք (2007), Թառէ Թառ (2008), Սպիտակ Ամպեր (2010), Գարեգին Պատրիարք Խաչատուրեան -Գ. Շնորհալի (2012), Պարտիզակ (2015)։ Աշխարհաբարի կը վերածէ Պատարագամատոյցը, որ 1999ին լոյս կը տեսնէ «Պատարագամատոյց կամ Օրէնք Եկեղեցւոյ Սպասարկութեան» խորագրով։
Կը պարգեւատրուի շքանշաններով. 9 Հոկտեմբեր 1991ին՝ Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ շքանշան՝ Վազգէն Ա. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսէն, 1 Դեկտեմբեր 2001ին Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռի Պատուոյ Ա. Կարգի շքանշան, 17 Սեպտեմբեր 2002ին՝ Հայաստանի Հանրապետութեան Մշակոյթի Նախարարութեան շքանշան։ Հուսկ՝ 17 Սեպտեմբեր 2016ին կը պարգեւատրուի Հայաստանի Հանրապետութեան «Մովսէս Խորենացի» շքանշանով։
————————————–
NOR MARMARA
—————————————–
JAMANAK
ՈՉ ԵՒՍ Է ՏՈՑ. ՎԱՐԴ ՇԻԿԱՀԵՐ
Խոր ցաւով վերահասու եղանք, որ իր մահկանացուն կնքած է պոլսահայ մտաւորականութեան վառ դէմքերէն Տոց. Տքթ. Վարդ Շիկահեր։ Թրքահայ ազգային-եկեղեցական կեանքի արդի տարեգրութեանց մէջ ուրոյն հետք թողած անձնաւորութիւն մը եղած է ան։ Թէեւ բաւական յառաջացած տարիքի մէջ մեզմէ հրաժեշտ կ՚առնէ, անժամանակ մահ մը չէ, սակայն, Վարդ Շիկահերի կորուստը անբացատրելի ու մեծ ցաւ կը պատճառէ՝ մասնաւորապէս նկատի ունենալով իր անփոխարինելի դերակատարութիւնը համայնքային կեանքէ ներս։
Վարդ Շիկահեր եղած է պոլսահայ նահապետական ընտանիքի մը եզակի ներկայացուցիչը։ Հոգելոյս Տ. Թովմա Ա. Քհնյ. Շիկահերի երէց որդին՝ հասած է տոհմիկ արժէքներով դրծուած ընտանեկան միջավայրի մէջ։ Եղած է Մխիթարեան վարժարանի փայլուն սաներէն եւ աւարտած՝ Իսթանպուլի համալսարանի Բժշկագիտութեան ֆաքիւլթէն։ Որպէս սրտաբան արձանագրած է փայլուն յաջողութիւն, ձեռք բերած՝ համբաւ եւ իր ընդգրկած ասպարէզէն ներս դասուած է հեղինակութիւն, հասած ըլլալով նաեւ տոցենթի կոչման։
Վարդ Շիկահերի գործունէութիւնը չէ սահմանափակուած իր արհեստավարժ զբաղումով։ Ան եղած է համայնքային յայտնի վարիչ մը, հասարակական նշանաւոր գործիչ մը։ Պէյօղլուի ընտանիքի խորհրդանշական անուններու շարքին եղած է տասնամեակներ շարունակ։ Հանրապետական շրջանին կատարուած մէկէ աւելի պատրիարքական ընտրութիւններու ժամանակ ընտրուած է ազգային պատգամաւոր։ Մտաւորական գետնի վրայ արտադրունակութեան տեսակէտէ եղած է ախոյեան մը։ Որպէս գրող, բանաստեղծ հեղինակած է բազմաթիւ գիրքեր։ Աշխատակցած է պոլսահայ մամուլէն զանազան թերթերու՝ ներառեալ ԺԱՄԱՆԱԿ-ը, որու համար երկար տարիներ պատրաստած է գրական էջեր՝ ըլլալով նաեւ Գօչունեան ընտանիքի անցեալի սերունդներու բարեկամը։ Հայերէն լեզուի նուիրեալ պաշտպան Վարդ Շիկահեր եղած է նաեւ կրթական մշակ մը՝ հասցնելով սերունդներ, որոնք ուղեցոյց եղած են ոչ միայն իր ջամբած գիտութիւններով, այլեւ՝ իր մարմնաւորած հայ մտաւորականի կերպարով։
Վարդ Շիկահեր կեանքի տեւողութեան եղած է առաքելութեան, դատի մարդ։ Գաղափարապաշտ, սկզբունքային գործիչ մը, խիզախ մտաւորական մը եղած է՝ երբեմն փակուելով նաեւ ճաղերու ետին։ Բազմակողմանի գործունէութիւնով հանդերձ, իր ոդիսականի ամբողջին մէջ կ՚առանձնանայ մտաւորական արտադրութիւնը, որ այսօր կը մնայ իրմէ ժառանգ։ Այդ աւանդը իր գործունէութիւնը վաղուց դուրս յորդեցուցած է պոլսահայութեան շրջանակներէն, որովհետեւ Վարդ Շիկահեր համահայկական հարթութեան վրայ կը համարուէր արժէք։ Իր գործունէութիւնը միշտ բարձր գնահատանքի կ՚արժանանար։ Շիկահերի գրիչի արտադրութիւնը միշտ կ՚արժեւորուէր գերագոյն մակարդակով։ Զանազան պարգեւներու արժանացած էր՝ մասնաւորապէս Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի եւ Հայաստանի Հանրապետութեան կողմէ։
94 տարեկան հասակին աչքերը կեանքին փակած Վարդ Շիկահեր հաղորդական նկարագրով, անմիջական բնաւորութեամբ անձնաւորութիւն մըն էր։ Ըլլալով հաճելի զրուցակից մը՝ կը յաջողէր բոլորին սիրտը գրաւել՝ երկխօսները հրապուրելով նաեւ իր գիտելիքներով ու կեանքի փորձառութեան վրայ հիմնուած փիլիսոփայութիւնով, իմաստութիւնով։ Ծով յիշողութիւն մը ունէր թրքահայ ազգային-եկեղեցական կեանքի զանազան ապրումներու, առանցքային իրադարձութիւններու մասին։ Իր կորուստով, միեւնոյն ժամանակ, մեզմէ կը հեռանայ այդ բոլորի տեսակէտէ մեծ վկայ մը, որ լիուլի ընդունակ էր իր յիշողութեան եւ վկայութիւններու լոյսին ներքեւ համադրութիւններ ընելու։ Այդ կարողութիւնը կը բխէր այն իրողութենէն, որ Վարդ Շիկահեր իր ապրած ժամանակաշրջանի բազմաթիւ կարեւոր իրադարձութիւններու ուղղակի մասնակիցն էր։ Ժամանակի եւ տարածութեան վրայ գիտէր անցեալի դէպքերը դիտարկել։ Զանոնք փոխանցելու ատեն նախ տուեալ ժամանակահատուածի իրադրութիւնը կը ցոլացնէր, հուսկ հետեւութիւններ կ՚ընէր անցնող տասնամեակներու լոյսին տակ, նկատի ունենալով այժմու կացութիւնը։
Վարդ Շիկահեր ընտանեկան տիպար հայր մըն էր։ Իր կողակցին՝ Զեփիւռ Շիկահերի հետ բախտաւորուած էին երկու դուստրով, ունին նաեւ թոռնիկներ։ Վարդ Շիկահեր կեանքի ողջ տեւողութեան վերահսկած էր իր ընտանիքը, իսկ վերջին տարիներուն, երբ տկարացած էր առողջութիւնը, կը վայելէր ընտանիքի մեծ գուրգուրանքն ու զօրակցութիւնը։
Յուղարկաւորութեան վերաբերեալ մանրամասնութիւնները այսօր հրապարակուած են ընտանեկան մահազդով։
Այս տխուր առթիւ երկնային հանգիստ կը հայցենք նորոգ հանգուցեալ Վարդ Շիկահերի հոգւոյն եւ մեր խոնարհումը կը բերենք իր վաստակին առջեւ։ Ցաւակցութիւն կը յայտնենք այրիին՝ Զեփիւռ Շիկահերի, մեր սիրելի բարեկամ Ստեփան-Հերա Ինճէեան ամոլին, բոլոր հարազատներուն, մերձաւորներուն, սիրելիներուն եւ երախտաշատ սաներուն։
Ուրբաթ, Յուլիս 17, 2020
——————————————
AGOS
Dr. Vart Şigaher hayatını kaybetti
İstanbul Ermeni toplumunun tanınmış isimlerinden, doktor ve yazar Vart Şigaher hayatını kaybetti.
Dr. Vart Şigaher 94 yaşındaydı.
1926 yılında Beşiktaş’ta doğan Şigaher, Makruhyan, Esayan ve Pangaltı Mıhitaryan okullarında okudu, daha sonra İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde görev yaptı, 1968’de doçentlik ünvanı aldı.
Kardiyolog olarak mesleğini sürdüren Şigaher aynı zamanda Batı Ermenicesi’nde edebi eserler de kaleme aldı, İstanbul Ermeni basınında çalıştı. Pangaltı Lisesi’nden Yetişenler Derneği’nin yayınladığı “San” dergisinde görev aldı. Şigaher aynı zamanda toplum içindeki çalışmalarda da faal bir kişiydi. Birçok kez Patrik seçimlerinde delege seçildi.
Dr. Şigaher evli ve iki çocuk babasıydı. Şigaher için 18 Temmuz Cumartesi günü saat 15.00’de Feriköy Kilisesi’nde cenaze töreni düzenlenecek. Patrikhane, bilindiği gibi cenaze ayinlerine sadece aile yakınlarının katılmasını talep ediyor.
